Waarom is bukken zo lastig en wat kan je ertegen doen?

Concreet gebeurt er bij PH het volgende: de geleidelijke vernauwing van de longvaten leidt tot een verhoging van de drukken. Zoals u op de afbeelding kunt zien, is de gemiddelde druk in een normale longslagader 14 mmHg (hierbij staat mmHg voor ‘millimeter kwikdruk’). Bij een patiënt met PH ligt deze druk hoger dan 25 mmHg. Dat zal na verloop van tijd gevolgen hebben voor de rechter hartkamer, de kamer die het bloed door de vernauwde vaten pompt: het hart zet zich uit en kan steeds minder bloed door de longen pompen. Langzaamaan treden er tekens op die wijzen op rechterhartproblemen: felle kortademigheid bij het leveren van een inspanning, oedemen (wateropstapeling) van de onderste ledematen, leverstuwing gepaard gaande met pijn en een toename van het levervolume. Het rechterhart drukt ondertussen op de linker hartkamer, waardoor die minder kan opvullen en dus minder bloed zal gaan pompen. De gewone bloeddruk gaat vervolgens dalen, en mogelijke gevolgen hiervan zijn hartfalen of flauwvallen bij inspanning. (Uit brochure Pulmonale hypertensie UZ leuven).

Bij het bukken is er onvoldoende terugvloei van bloed van het onderlichaam naar de rechterhartkamer. Zo is er minder bloed beschikbaar om door de longen gepompt te worden, waar het bloed zuurstof ophaalt om dit uiteindelijk door het lichaam te transporteren. Hierdoor zal de algemene bloeddruk dalen en kan dit duizeligheid of flauwvallen veroorzaken.

Vermijd zeker het inhouden van de adem bij het optillen/een beweging of een inspanning. Steeds blijven doorademen.

Wanneer je symptomen vertoont kan je de bewegingen best vermijden, beperken of een andere meer comfortabele manier zoeken. Je kan steeds je longarts contacteren of dit tijdens consultatie bevragen wanneer je meer duidelijkheid wenst over jouw situatie.

Hieronder kan je enkele tips terugvinden waarbij je het bukken kan vermijden/beperken, maar zelf wel zo actief mogelijk blijft:

Algemene tips:

• Blokkeer nooit je ademhaling, blijf rustig en regelmatig ademen.
• Probeer telkens uit te ademen bij het meest inspannende onderdeel van de handeling. Dus uitademen bij het voorover buigen (bukken) en uitademen bij het optillen van het voorwerp (inspanning).
• Werk op een rustig tempo.

Wassen

• Voeten wassen:
  • Plaats al zittend of staande je voet op een verhoog.
  • Maak gebruik van hulpmiddelen met een verlengde steel.
• Aankleden
  • Broek aantrekken:
    • Leg al zittend je ene voet over de andere knie. Trek zo je broek eerst over het ene been en daarna over het andere been.
    • Gebruik een lange schoenlepel (haakje bovenzijde) of een grijpstok om je broek over je voeten te trekken.
  • Sokken aantrekken:
    • Leg al zittend je ene voet over de andere knie.
    • Zet al zittend of staande je voet op een verhoog.
    • Gebruik een sokkenaantrekker om je sokken aan te trekken.
  • Schoenen aantrekken, veters strikken:
    • Leg al zittend je ene voet over de andere knie
    • Zet al zittend of staande je voet op een verhoog
    • Gebruik een lange schoenlepel om je schoenen aan te trekken.
    • Gebruik een lange schoenlepel (haakje bovenzijde) en een grijpstok om je broek over je voeten te trekken.
  • Lichte dingen oprapen
    • Maak gebruik van een vast steunpunt met je hand. Beweeg met heel je lichaam mee ipv enkel met de romp. Zo blijft er voldoende ruimte in de romp vrij zodat de longen voldoende kunnen uitzetten.
  • Grotere lasten optillen
    • Zorg voor een goed evenwicht door je voeten zijwaarts van de te dragen last te plaatsen.
    • Til voornamelijk vanuit de benen. Probeer je rug recht te houden tijdens het bukken en rechtstaan.
    • Draag je last zo dicht mogelijk tegen het lichaam.
    • Indien mogelijk verdeel het gewicht over meerdere zakken, dozen…
    • Idealiter til je zware lasten met 2 personen.
  • Dingen uit de kast nemen
    • Plaats de dingen dit je vaak gebruikt op werkhoogte.
    • Indien je moet bukken, kniel met 1 knie op de grond. Neem bij het knielen en rechtstaan steun met je hand aan een vaststaand onderdeel.
  • Bed opmaken
    • Trek het hoeslaken al knielend rond de matras.
    • Hulpmiddel: Dek-a-bed (Dekbed opmaak hulp): instructievideo
  • Tuinieren
    • Maak gebruik van een stoeltje.
    • Kniel neer op 1 knie.
    • Gebruik materialen met een verlengde steel.
  • Varia:
    • Gebruik een vuilblik en borstel met lange steel.
    • Plaats je wasmachine op een verhoog, zodat het bukken beperkt is. Of laad al zittend je wasmachine in en uit.
    • Plaats je wasmand niet op de grond maar op een stoel, verhoog… Er bestaan ook wasmanden met uitklapbare poten. Zo kan je de wasmand plaatsen waar je maar wil: instructievideo.
    • Gebruik een Grijpstok.